30 jaar geleden: Mazda's laatste WRC-overwinning

Als we Japan associëren met het Wereldkampioenschap Rally (WRC), komen beelden van rode Mitsubishi’s en blauwe Subaru’s voor de geest. Maar een ander Japans merk betrad de hellingen van het WK en won zelfs drie evenementen. Oké, de auto was niet zo sexy als de Impreza, maar dat is bij de 323 Groep A dat Mazda eind jaren tachtig en begin jaren negentig opviel.

De in Hiroshima opgerichte fabrikant had destijds de gewaagde gok gewaagd eind 1985 vrijwillig Groep B verlatenen om het jaar daarop een voertuig voor Groep A te ontwikkelen. De Mazda RX7, met zijn zingende motor maar matige prestaties, werd vervangen door de 323 4WD (voor vierwielaandrijving).

Deze sedan, met een niet bepaald opwindend uiterlijk, was uitgerust met een 1.6 liter turbomotor die 250 pk leverde. De verhouding gewicht/vermogen bedroeg 4,4 kg dankzij een beperkt gewicht van nauwelijks meer dan een ton. 

De inzending van deze auto is toevertrouwd aan het Mazda Rally Team Europe (MRTE), gevestigd in België en in 1985 opgericht door voormalig coureur Achin Warmbold. Een jaar eerder dan Lancia en Audi, die in 1986 nog steeds betrokken waren bij Groep B, was het Groep A-project al volwassen toen de officiële autoriteiten de monsterlijke Groep B's verboden.

De resultaten lieten niet lang op zich wachten met een overwinning voor Timo Salonen in de tweede ronde in 1987, in Zweden. Helaas doen de Mazda's niet mee aan het hele kampioenschap en zijn ze niet vrijgesteld van betrouwbaarheidsproblemen. 

We moeten dus twee jaar wachten voordat we weer een 323 4WD bovenaan het podium zien staan, opnieuw in Zweden, maar dit keer met Ingvar Carlsson. De campagne van 1989 viel samen met een sterke inspanning van het moederbedrijf. Maar liefst zeven coureurs zullen dat seizoen de kleuren van Mazda verdedigen! 

De Mazda 323 4WD had echte kwaliteiten op los terrein. De hellingen van Nieuw-Zeeland vormen dan ook een ideale speeltuin. Op 15 juli vertrokken drie MRTE-exemplaren vanuit Auckland voor de volgende bemanningen: Ingvar Carlsson-Per Carlsson, Rod Millen-Tony Sircombe en Ray Wilson-Stuart Lewis. 

Onder de 71 ingeschrevenen trekken twee Ford Sierra RS Cosworths de aandacht. Ze hadden nog nooit eerder deelgenomen aan een rallye wereld op aarde. Ik weet niet zeker of hij met zijn zwervende achteras kan concurreren. Maar dan houden we geen rekening met de identiteit van de coureurs: Jimmy McRae, en zijn zoon, de jonge Colin McRae, nog geen 21 jaar oud. 

Ce dernier se présente avec un manque cruel d’expérience, avec zéro départ en Groupe A et seulement trois participations en Mondial jusque là.  La feuille des engagés est l’occasion de repérer le nom de John Kennard ; le Néo-Zélandais, copilote d’Hayden Paddon avec Hyundai et M Sport Ford en Finlande à l’été 2019, était déjà de service en 1989 ! 

De baas van M-Sport Ford, Malcolm Wilson, is er ook, in een Vauxhall Astra GTE (geen versie voor 24 Uren van Le Mans !). Ten slotte vertegenwoordigt Kenjiro Shinozuka, de toekomstige winnaar van Parijs-Dakar 1997, Mitsubishi aan boord van een Galant VR-4. 

Vanuit een hedendaags perspectief lijkt dit misschien veelzeggend, maar het parcours van de New Zealand Rally was destijds niet onoverkomelijk: vier dagen inspanning over 595 mijl, verdeeld over 42 klassementsproeven! 

De proloog werd gezamenlijk gewonnen door Jimmy McRae en Kenjiro Shinozuka. We moesten wachten op de eerste echte SS voordat Ingvar Carlsson opviel. De Zweed, enkele maanden eerder winnaar van de eerste editie van de Rally Australia, en op zijn gemak bij de Antipoden. 

Het bewijs hiervan is dat hij de rest van het evenement zal domineren en maar liefst 27 scratchtijden zal behalen! Hij zal echter mild genoeg zijn om de 32e sector (Bryce Road, 11,3 km) over te laten aan de vurige Colin McRae, die voor het eerst zijn naam in het boek van zegevierende rallymannen in het speciaal schrijft. 476 anderen zullen volgen. 

Bij aankomst is het een grote hit voor Mazda. Ingvar Carlsson won met een voorsprong van 2'42” op Rod Millen (die op eigen bodem zes keer in de top 6 eindigde zonder ooit te winnen). Malcolm Wilson behaalt zijn eerste podium op dit niveau (hij zal vier jaar wachten voordat hij dit opnieuw doet bij de RAC). Tenslotte blijft Colin McRae op zijn wielen zitten en noteert hij de vijfde plaats in het algemeen klassement. 

Mazda zou nog twee keer op het podium van het WK eindigen voordat hij eind 1991 zou stoppen en de weg open zou laten voor andere bedrijven uit de Rijzende Zon, die eindelijk auto's met vierwielaandrijving hadden ontwikkeld.